March 15, 2011

დიბისი პიერი: ვერნონ გენიოს ლითლი



დიბისი პიერი (DBC Pierre)
ვერნონ გენიოს ლითლი (Vernon God Little)
მთარგმნელი: ქეთი ქანთარია
ყდის დიზაინი: მართა თაბუკაშვილი
ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა

”-შენ თვითონა ხარ შენი თავის ღმერთი და უფალი! აიკიდე ზურგზე ეგ პასუხისმგებლობა! შეირგე ძალაუფლება!”

არის წიგნები, რომელთა შესახებ გაგების, მათი წაკითხვის სურვილის გაჩენასა და უშუალოდ წაკითხვას შორის რამდენიმეწლოვანი პერიოდი გადის. ჩემთვის ვერნონ გენიოს ლითლი სწორედ ასეთ ნაწარმოებთა სიას მიეკუთვნება. არ ვიცი, თექვსმეტი წლის ასაკში რომ წამეკითხა, განსხვავებული შთაბეჭდილება დამრჩებოდა თუ არა, მაგრამ ფაქტია, რომ მხოლოდ 2011 წელს შემოაღწია დიბისი პიერმა ჩემს პირად ბიბლიოთეკაში და ახალი პოსტი შეჰმატა ბლოგს.

21-ე საუკუნის კომედია სიკვდილი თანხლებით - ასეთი დამატება აქვს წიგნის სახელწოდებას და როცა მოვლენათა განვითარების აბსურდულობა ტვინს ურევს მკითხველს, ეს ფრაზა ნამდვილად კარგი დამხმარეა ხედვის პირვანდელი კუთხის დაბრუნების მცდელობისას. შავი იუმორითა და უტრირებული სტერეოტიპებით (თუკი ასეთი სიტყვათშეთანხმება შეიძლება არსებობდეს) სავსე ეს რომანი სხვადასხვა, ერთმანეთისგან განსხვავებულ ემოციას იწვევს: აღშფოთებისა და გაოგნების, დაცინვის სურვილის, თანაგრძნობის, გაღიზიანებისა და სიბრალულის შეგრძნებები ერთმანეთს ცვლის; ხანდახან ეს ყველაფერი ერთსა და იმავე აბზაცშიც კი ხდება. ზოგიერთ ეპიზოდში კი ისეთ სარკაზმსა და ცინიკურ შედარებებს შეხვდებით, რომ ხმამაღლა გადაიხარხარებთ კიდეც. სლენგი და ფრაზეოლოგია ისე ზუსტადაა გადმოქართულებული, რომ კითხვის მთელი პროცესის განმავლობაში მთარგმნელისადმი მადლიერების გრძნობით ვიყავი აღსავსე.

თხუთმეტი წლის ვერნონ გრეგორი ლითლი თხრობას შერიფის კაბინეტიდან იწყებს, სადაც პოლიციელი ქალი ”ბარნის ბარბექიუს” ნეკნებით პირს იტკბარუნებს, შერიფი სკოლაში სასაკლაოს მოწყობის თანაორგანიზატორობაში ადანაშაულებს, დედა მხოლოდ სატელეფონო ზარით იკმაყოფილებას შვილის ასავალ-დასავალის გაგების სურვილს, ვიღაც ლალო ლადესმა ღამის კოშმარივით დაატყდება თავს უკვე ყელამდე ქაქში ჩაძირულ მოზარდს და ყველაფერში აწ უკვე გარდაცვლილი ხესუსია დამნაშავე (ინგლისურ ენაზე ხესუსსა და იესოს ერთი და იგივე მართლწერა აქვს). გულგრილობის სენით დაავადებული საზოგადოება, სადაც ყველას შეუძლია 15 წუთით ცნობილი გახდეს და ამისთვის სულსაც გაყიდის, მაცივარში გაცვლის და სიკვდილმისჯილთა ბედს სატელეფონო ზარებით გადაწყვეტს. ცხოვრება, როგორც მასშტაბური რეალითი შოუ, სადაც გადარჩენის ერთადერთი გზა საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობის აღება და თავის უფლობაა; სხვაგვარად ქალაქ მარტირიოში განტევების ვაცად იქცევით.

ბევრგან შევხვდი მოსაზრებას ვერნონ ლითლსა და ჰოლდენ კოლფილდს შორის პარალელების გავლების შესახებ, მაგრამ შედარებაც კი მიჭირს, იმდენად სხვადასხვა მგრძნობელობის მქონე პერსონაჟები არიან. თუმცა ვინ იცის, სელინჯერს რომ თავის რომანი 50 წლით გვიან დაეწერა, რა გამოვიდოდა. დიბისი პიერს რა გამოუვიდა და რატომ ჰქვია ნაწარმოებს ”ვერნონ გენიოს ლითლი” ამას ვერავითარი რეცენზია ვერ გადმოგცემთ. თავად წაიკითხეთ.


4 comments: