November 12, 2010

ერლენდ ლუ: ნაივური. სუპერი



მთარგმნელი: თამარ კვიჟინაძე

ყდის დიზაინი: მართა თაბუკაშვილი
ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2008


ერთზე მეტჯერ სულ რამდენიმე წიგნი მაქვს წაკითხული:
  • ასტრიდ ლინდგრენის “ბიულერბიელი ბავშვები” და “ლიონებერგელი ემილის თავგადასავალი” – იმიტომ რომ თავისუფლების სუნი ასდიოდა, მე კი ძალიან მინდოდა თბილისის ერთოთახიან ბინაში გამოკეტილის ნაცვლად შვედურ ხუტორში თავისუფალ ბავშვად ყოფნა.
  • უილიამ ფოლკნერის “ხმაური და მძვინვარება” – იმიტომ რომ ერთდროულად შემიყვარდა და ვერ გავუგე. ამის წაკითხვა კიდევ ბევჯერ მომიწევს – იმაზე მეტად მიყვარს და ვერ ვუგებ, ვიდრე ადრე.
  • ჯ.დ. სელინჯერის “Catcher in the Rye” - იმიტომ რომ ჩემი არსების რაღაც ნაწილი ყოველთვის ამ ასაკში იქნება
  • ერლენდ ლუს “ნაივური. სუპერი” – იმიტომ რომ:
”ნაივური. სუპერი” მართლაც გულუბრყვილოდ მარტივად დაწერილი, არც თუ ისე მარტივი წიგნია. პირველივე წინადადებიდან კარგად იკითხება; თითქოს წიგნის კითხვას კი არ იწყებ, არამედ აგრძელებ. თითოეული წინადადების გრამატიკული სიმარტივე ზუსტად ეხმაურება ნაწარმოების სტილს და ჩანაფიქრს: რთულ თემებზე მარტივად ფიქრი, პატარ-პატარა დოზებით, შესაძლებლობის ფარგლებში და რაც მთავარია, დიდაქტიკური ტონის გარეშე.

ამბავი 25 წლის ადამიანის ცხოვრებაში გაჩენილი ორთვიანი შავი ხვრელის შესახებ, რომელშიც ყველაფერი ქრება - დროისა და სიცოცხლის შეგრძნება; აღტაცების უნარი; მიზანი. მათ ადგილს ერთი დიდი, სასტიკი უაზრობა და საგანთა შორის კავშირის არსებობაში შეპარული ეჭვი იკავებს, საშველი კი არსაიდან ჩანს. მთავარ პერსონაჟი სწავლას და მთელ ადრინდელ ცხოვრებას თავს ანებებს, დროებით გამგზავრებული ძმის ბინაში გადადის საცხოვრებლად და სიების ჩამოწერა სჭირდება იმისათვის, რომ გაიხსენოს, ბავშვობაში მაინც რა აღაფრთოვანებდა, ან მიხვდეს რა ესაჭიროება. ეს სიები წიგნის მნიშვნელოვანი შემადგენელი ნაწილია და თუ ჩემსავით მოიხიბლებით მათით, რამდენიმე ცალს თქვენ თვითონაც შეადგენთ საკუთარი თავისთვის.

წიგნი შეგრძნებებზე, ყოველგვარი სენტიმენტალიზმისა და გადამეტებული დრამის გარეშე; მძიმე წიგნებს შორის წასაკითხი და უაზრობის შეგრძნების დროს გადასაკითხი. წიგნი იმაზე, რომ ”ძმობა ფულზე გაცილებით მნიშვნელოვანია” და რომ დრო ყველგან ერთნაირი არაა, არსებობს ”ჩემი დრო, შენი დრო, პაულის დრო, მზის დრო”; რომ ადამიანი იმდენად პატარა და მოცუცქნულია, იმდენად მინიმალურია მისი გავლენა გარშემო არსებულ სამყაროზე, რომ ერთადერთი რისი კეთებაც ღირს - დროის კარგად გატარებაა.

თუკი აზრს დამეკითხებით, გირჩევთ - წაიკითხეთ ერლენდ ლუს ”ნაივური. სუპერი” და შემდეგ რამდენჯერაც გნებავთ, იმდენჯერ გადაიკითხეთ. კარგი წიგნია.

ნუცა ნ

P.S. ნაივური. სუპერი. ქართულ ბლოგოსფეროში: