December 12, 2010

წწგ, 2011 და გამქრალი ოთხშაბათი





2011 ჯერ არ დამდგარა, მაგრამ დროს ისეთი სისწრაფით გადის, მეშინია, ახალი წელი არ გამომეპაროს, როგორც ამას წინათ ოთხშაბათი გამომეპარა. არ მახსოვს, რამდენი ხნის წინ იყო, მაგრამ მე მქონდა კვირეული, სადაც ოთხშაბათი დღე არ იყო; სამშაბათიდან პირდაპირ ხუთშაბათზე გადავედი. დღემდე არ ვიცი, როგორ მოხდა. დღესაც დაახლოებით გაქრობის ღირსი შაბათი დაღამდა, თუმცა ამ პოსტით ისე მივაჭედე რეალობას, რომ მეეჭვება, აორთქლება მოახერხოს.

2011 მოდის და ჩემი საყვარელი საქმიანობით - სიების შედგენითა და გეგმების დასახვით შემიძლია დავკავდე. მერე რა, რომ იშვიათად ვასრულებ რომელიმე მათგანს. ყოველთვის მაქვს საყიდელი ნივთების, სანახავი ფილმებისა და წასაკითხი თუ შესაძენი წიგნების სია, რომელსაც წწგ - წასაკითხი წიგნების გროვა ჰქვია (ანუ TBR pile -ის სიტყვა-სიტყვითი თარგმანი)

წწგ 2011-ში შემავალი წიგნების სია ჯერ არ მაქვს, მაგრამ რაოდენობრივად 2010-ს რომ უნდა გადააჭარბოს, ეს დანამდვილებით ვიცი. ამაზონის Wish List-ში ოდესღაც ჩამატებულ წიგნებსაც გადავხედავ და სახლში, ზედა თაროებზე შემოდებულებსაც.

რამდენიმე წიგნი, რომელიც უახლოეს მომავალში აუცილებლად მოხვდება ჩემს მაგიდაზე, ჩანთაში, საწოლში, სამსახურში, საბუთების ქვეშ შემალული და ა.შ.:

Howard Jackobson: The Finkler Question - ბუკერის პრემიის ლაურეატებს უნდა დავერიო და უახლესით დავიწყებ. რატომაც არა :) არც წიგნზე და არც ავტორზე ბევრი არაფერი ვიცი, ამიტომ ვერც აქ დავწერ.

Khaled Hosseini: The Kite Runner და A Thousand Splendid Suns -ჰოსეინი აშშ-ში ემიგრირებული ავღანელი მწერალია და ეს ორი წიგნიც, შესაბამისად, ავღანეთს ეხება. ვინც ჩემი პოსტი წაიკითხა საიეშტადის ნაწარმოების, ”ქაბულელი წიგნებით მოვაჭრის” შესახებ, მიხვდება, რომ ავღანეთის თემა ძალიან მაინტერესებს. The Kite Runner-ის სათაური მომწონს ძალიან: თავის დროზე თალიბებმა ფრანი აკრძალეს ავღანეთში, იმიტომ რომ ”ფრანით გართობას ისეთ სავალალო შედეგებამდე მიჰყავს ახალგაზრდა თაობა, როგორიცაა სანაძლეოს დადება, გაკვეთილების გაცდენა და ბავშვების სიკვდილიანობა.” გული მიგრძნობს ამ წიგნს თავისუფლების სუნი ექნება.

Jonathan Franzen: Freedom - ამ რომანმა ისეთი აჟიოტაჟი გამოიწვია 2010 წელს, რომ თავმოყვარე ლიტერატური მოყვარულმა მისი წაკითხვა მინიმუმ უნდა მოინდომოს. "Jonathan Franzen's Freedom (Fourth Estate) was head and shoulders above any other book this year: moving, funny, and unexpectedly beautiful. I missed it when it was over." - guardian.co.uk

ეს ის ავტორებია, რომელთა კონკრეტული ნაწარმოებებიც შეგულებული მაქვს. ქართული ლიტერატურიდან უნდა ამოვარჩიო რაიმე, თან 2011 წელი ვეფხისტყაოსნის გადაკითხვის წლად მაქვს ჩაფიქრებული. არიან ისეთი მწერლებიც, რომლებიც სიაში მყავს, მაგრამ ნაწარმოებები არ შემირჩევია. აქ ჩამოწერას აზრი არ აქვს, იმდენი დამიგროვდნენ.

დიდი სიამოვნებით მივიღებ ნებისმიერ რჩევასა თუ შემოთავაზებას :)

December 7, 2010

ოსნე საიეშტადი : ქაბულელი წიგნებით მოვაჭრე


მთარგმნელი: თამარ კვიჟინაძე
ყდის დიზაინი: მართა თაბუკაშილი
ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა, 2009

არ ვიცი ერთი გვერდის წაკითხვას რამდენ ხანს ვანდომებ; ალბათ წუთზე ცოტა მეტს, მაგრამ ფაქტია, რომ “ქაბულელი წიგნებით მოვაჭრის” კითხვისას 302 გვერდის განმავლობაში საშინელი ბრაზი მახრჩობდა.
წიგნის ავტორი დღემდე სასამართლო პროცესშია ჩართული – ნაწარმოების მთავარი გმირის პროტოტიპი და მისი ოჯახი უჩივიან პირადი ცხოვრების დეტალების გამოაშკარავებისა და ფაქტების დამახინჯებისთვის, მაგრამ რაც არ უნდა გაზვიადებული იყოს აღწერილი მოვლენები, ისინი მაინც შემზარავ ამბებად რჩებიან ჩემთვისაც და უამრავი სხვა მკითხველისთვისაც.

ოსნე საიეშტადი (Åsne Seierstad) ნორვეგიელი ჟურნალისტი და ომის კორესპონდენტია, რომელმაც რამდენიმე თვე გაატარა ქაბულში წიგნებით მოვაჭრის სახლში სტუმრის სტატუსით და შედეგად წიგნიც დაწერა, რომლის შესახებაც მასპინძელი წინდაწინვე გააფრთხილა და ნებართვაც მიიღო მისგან.

ავტორი გვიყვება ისტორიებს, რომელთაგან ზოგიერთს თავად შეესწრო, დანარჩენი კი ოჯახის სხვადასხვა წევრის მონათხრობებიდან ამოკრიფა.

ავღანეთი რომ ადამიანთა და განსაკუთრებით – ქალთა უფლებების დარღვევების კერაა, პირველად ამ წიგნიდან არ გამიგია და ადრე წაკითხული, ნანახი და გაგონილიც კმაროდა შეხედულებების ჩამოსაყალიბებლად; თუმცა აღშფოთების დონეზე ამას არ უმოქმედია. აღარ აქვს მნიშვნელობა არსებული ვითარება ვისი ბრალია - თალიბებისა თუ უხსოვარ დროში ჩასახული უძველესი ტრადიციების. ვერასოდეს შევძლებ პარკში ბიჭთან ერთად გასეირნების გამო გოგონას დედის ნებართვით ძმების მიერ მოკვლის გამართლებას; ისევე როგორც ვერავითარი ტრადიციით ვერ ვამართლებ რამდენიმე თვის წინ Time Magazine-ის ყდაზე გამოსახული ცხვირ და ყურებ-წაჭრილი ქალის მიმართ გამოჩენილ სისასტიკეს. ასეთი ამბები კი მრავლადაა წიგნში. იმდენად მრავლად, რომ ღამე მშვიდად ძილს არ გაცლიან. თუმცა, მარტო ქალთა ყოფას ნამდვილად არ ეხება ავტორი. ეს მე, როგორც მდედრობითი სქესისა და ამ საკითხით დაინტერესებულ ადამიანს დამამახსოვრდა ასე მკაფიოდ.

ზოგი პერსონაჟი შემეცოდა, ზოგიც შემზიზღდა, ზოგის ვერაფერი გავიგე, მაგრამ არც ერთი შემყვარებია. დამაბნია სულთან ხანის არსებაში მოქცეულმა საოცარმა პოლარულობამ - ის ერთის მხრივ განათლებული, ლიბერალური შეხედულების მქონე, ფანატიზმის მოძულე წიგნებით მოვაჭრეა, მეორეს მხრივ კი აუტანელი, სისასტიკით გაჯერებული პატრიარქი. ვერ გავუგე ვერც შარიფას - სხვათა გასაჭირის გაგების იოტისოდენა უნარიც რომ არ გააჩნია, არადა თვითონაც იგივე გზა აქვს გამოვლილი. მძაგს მანსური მისი ასეთი უნიათობისათვის. მეცოდება და მაბრაზებს ლეილა თავისი მორჩილებით, ბრძოლის უუნარობითა და შანსების ხელიდან გაშვების გამაოგნებელი მოხერხებულობით. ძალიან ბევრი მატირა დურგლის ოჯახმა. წიგნის დასრულებისას კი მივხვდი, რომ ვერავის ვერაფერში დავადანაშაულებ. ვერაფერს მოითხოვ ხალხისგან, რომელიც აიძულეს ფრანის გაშვებისა და საკუთარ ქორწილში ცეკვის უფლების მიცემისათვის მადლობელი იყოს.

მწარე წიგნია. არ ვიცი სასამართლო პროცესი როგორ დასრულდება და ეთიკურად რამდენად გაამართლებენ მის გამოქვეყნებას, მაგრამ მე მიხარია, რომ ქართულ ენაზე ითარგმნა. კიდევ ბევრი შემიძლია დავწერო, მაგრამ შეიძლება რაიმე ზედმეტი წამომცდეს და არასაჭირო ინფორმაცია მოგაწოდოთ წინასწარ. ”ქაბულელი წიგნებით მოვაჭრის” წაკითხვას სიამოვნებას ვერ დავარქმევ, მაგრამ კარგი იქნება, თუკი თქვენც გადაიკითხავთ.

p.s. ქართულ ინტერნეტ სივრცეში ამ ნაწარმოების კიდევ ერთი მიმოხილვა აღმოვაჩინე და ვთვლი, რომ აქ მისი ლინკის დადება უადგილო სულაც არ იქნება.